تقریباً برای تمامی والدین این جریان رخ داده است که کودک آنها در میان یک جمع جدید احساس خجالت کند اما بعد از مدت کوتاهی کمرویی در کودکان برطرف می‌شود یا ممکن است بعد از تمام شدن مهمانی یا برگزاری چند دیدار و ملاقات، کودک دیگر احساس خجالت نکند ولی برخی از کودکان در تمامی موقعیت‌ها گوشه‌گیر و خجالتی هستند.
خجالت کودکان – کمرویی در کودکان
در ابتدا خجالت کودک ممکن است نشانه عادی بازدارنده‌ای باشد که با برقراری ارتباط نزدیک‌تر، خود به خود و به زودی از بین می‌رود. اگر کودک بسیار کمرو است و این کمرویی می‌تواند به خاطر:
- کمبود اعتماد به نفس،
- انزواگرایی
- و مردم‌گریزی پیش آمده باشد.
خجالت به صورت یک اختلال رفتاری واقعی جلوه‌گر می‌شود.
کودک برای خود نوعی سپر در برابر محیط می‌سازد و تا جایی که ممکن است کمتر از درون خود بیرون می‌آید تا با شکست و یأس احتمالی روبرو نشود. بچه‌های کمرو به راحتی دلسرد می‌شوند و به درون خود فرومی‌روند. در شرایطی که آنها از طرف محیط اطرافشان تهدید می‌شوند، بیشتر وقت‌ها با نشانه‌های روانی مثل سرخ شدن، تپش قلب یا عرق کردن واکنش نشان می‌دهند.
کودکی که از مشکل برقراری ارتباط رنج می‌برد، آن قدر خودش را از دیگران کنار می‌کشد که حتی یک بار هم سعی نمی‌کند یک رابطه اجتماعی با دیگران برقرار کند.
این مشکلات بیشتر با ناهنجاری‌های رفتاری دیگری تداخل پیدا می‌کنند و شاید دلایلی برای اختلال گفتاری و لکنت زبان شوند. البته پرخاشگری و نافرمانی را نیز ایجاد می‌کنند.
کودکان کمرو و خحالتی اصولاً رویدادهایی را که به موفقیت بینجامد، نمی شناسند چون هنوز این کودکان به مبارزه‌طلبی برانگیخته نشده‌اند یا فوری از آن عقب‌نشینی می‌کنند. این جریانات می‌تواند در رشد کنونی و نیز رشد آتی کودکان بسیار تأثیرگذار باشد و روند رشد را مختل کند.
کودکان کمرو به اندازه کودکان پرخاشگر جلب نظر نمی‌کنند چون آنها به طور مستقیم مشکل‌ساز نیستند ولی این جریان به اندازه‌ای مهم است که باید برای این کودکان نیز کار تخصصی و مهمی انجام داد؛ از جمله تقویت اعتماد به نفس است.
نکاتی برای والدین
به بچه‌های بیش از اندازه خجالتی باید فرصتی داد تا تجربه‌های شخصی به دست آورند. حتی اگر پیامد آن خرابکاری، زمین خوردن، زخم و خراشیدگی باشد. البته باید برای جنب و جوش‌های کودکانه هم مرزهایی قائل شد. با وجود این، تا جای ممکن، نباید این محدوده را کوچک گرفت. کودک درون این محدوده باید اجازه داشته باشد که آزادانه استعدادهای خود را شکوفا کند تا فعالیت‌های خودجوش او از بین نرود.
پدر، مادر و مربی باید با عمل کودکانه او با علاقه برخورد کنند و دائم او را در قدم‌هایی که برای استقلال خود برمی‌دارد، تقویت کنند.
توقع زیادی در تربیت هم می‌تواند موجب خجالت و کمرویی کودک شود
پدر و مادری که دائم خواسته‌های بیش از اندازه از کودکشان دارند، باعث می‌شوند که وقتی کودک نتواند از عهده آن کارها برآید، از عدم موفقیت‌های کوچک و بزرگ رنج ببرد و از ترس سرزنش در خودش فرورود و فقط از روی بی‌میلی به تجربه‌های جدید دست بزند ولی عکس آن هم صادق است و تربیتی دلسردکننده هم به همین دلیل، به نتایج مشابه منجر می‌شود.
- تشویق دائمی عملکرد کودک نیز کار اشتباهی است، چون انتقاد و ایراد دائمی را نیز به همراه دارد.
- تجارب موفقیت‌آمیز برای رشد روانی کودک مهم است.
- تأیید و تشویق اجزای ضروری تربیت است که به وسیله آنها اعتماد به نفس سالمی در کودک رشد می کند و مانع خجالت و کمرویی می شود.
- برای کودکان کمرو، به‌خصوص صبر و تشویق مهم است.
- با تأیید هر کار، حتی عملکرد کوچک مثبت او، اعتماد به نفس کودک تقویت می‌شود.
- با داشتن اعتماد به نفس محکم، خجالت و کمرویی کمتر می‌شود و مشکلات ارتباطی هم از بین می‌رود.
منبع: www.mindtoolbox.ir
