یکی از مهمترین زمانها در زندگی هر شخص، زمانیست که در مرحله رشد قرار دارد. وقتی کودکی رشد میکند بهتر میتواند خودش را بشناسد، خودش را معرفی کند و تواناییها و قابلیتهای خودش را کشف کند. به همین خاطر است که پدر و مادر اهمیت زیادی به این مراحل میدهند.
وقتی شما به عنوان پدر و مادر فرزندتان در تک تک مراحل رشد او حضور داشته باشید، بهتر میتوانید او را در هنگام مشکلات و اشتباهات راهنمایی کنید و از تصمیمات او باخبر شوید. شاید کودک شما نیاز داشته باشد قسمتی از رفتارش را اصلاح کند. قطعا او به تنهایی نمیتواند این کار را بکند و به کمک شما احتیاج دارد. به عنوان بارزترین مثال، وقتی شما از قد و وزن کودکتان آگاه باشید، همواره میتوانید بفهمید آیا او در قد و وزن استاندارد خود قرار دارد، یا احتیاج به پزشک دارد.
پیشنهاد نویسنده: مراحل رشد شناختی کودکان طبق تئوری ژان پیاژه
شما عزیزان به عنوان والدین میخواهید بدانید آیا کودکتان مراحل رشد شناختی یا جسمی خود را به درستی طی میکند؟ ما در این مقاله میخواهیم ببینیم رشد کودک از چه نظرهایی اتفاق میوفتد؟ با ما همراه باشید.
پنج مرحله مختلف رشد کودک
توجه کردن تنها به یک مرحله از رشد کودک، میتواند باعث بروز مشکلات در دیگر مراحل رشد او شود. همان قدر که غذا خوردن و تحرک فرزند شما اهمیت دارد، روابط اجتماعی و دوستیابی او حائز اهمیت است. کمک کردن به کودک برای طی کردن همه مراحل رشد خود، باعث سلامت جسمی و روحی او در آینده خواهد شد.
1. رشد شناختی
یکی از تواناییهای هر شخصی توانایی تفکر منطقی و توانایی حل مشکلات از طریق منطق است. در واقع رشد شناختی میتواند شامل مواردی مانند پردازش اطلاعات، استدلال، حافظه و رشد زبان و صحبت کردن باشد.
با توجه از این موضوع، چهار مرحله مهم رشد شناختی وجود دارد که هر یک از آنها اهمیت خاص خود را دارد. بنابراین لازم است به همهی آنها توجه شود. مراحل رشد شناختی، ارتباطی با هوش و دانش کودک ندارد. بلکه این موضوعات در مورد نحوه پردازش و تفکر کودکان درباره اطلاعات داده شده هستند. کودکی در مرحله اولیه ممکن است اطلاعات و دانش بیشتری نسبت به مرحله بعدی داشته باشد اما مهارت پردازش این اطلاعات را نداشته باشد.
2. رشد اجتماعی و احساسی
کودک شما باید بداند که چگونه با خودش و دیگران به روشی سالم و درست ارتباط برقرار کند. شما باید در این زمینه به او کمک کنید و اطمینان حاصل کنید که دلبند شما میتواند در جامعه به عنوان عضوی فعال حضور داشته باشد.
لبخند یک نوزاد میتواند نقطهی عطف عاطفی و اجتماعی او باشد و به این وسیله شما متوجه واکنش او نسبت به اتفاقات اطراف شوید. اما این کافی نیست. شما باید اجازه دهید فرزندتان کمی بزرگ شود و بعد میتوانید دربارهی واکنشهای او تصمیم بگیرید. به عنوان مثال طرز برخورد او با معلم مدرسه و یا مربی مهدکودک خود، میتواند گزینهی مناسبی برای قضاوت درمورد رشد اجتماعی و عاطفی او باشد.
3. گفتار و زبان
توانایی برقراری ارتباط برای هر کودک یکی از مهارتهای اصلی در رشد کودک است. صحبت کردن هر فرد، یکی از راههای ارتباطی او با محیط اطراف است و به همین دلیل از اهمیت زیادی برخوردار است.
صحبت کردن که یک مرحله مهم در رشد کودک است، بهتر است تا 12 ماهگی او شروع شده باشد و او اولین کلمه خود را گفته باشد. این روند باید تا بزرگسالی او نیز ادامه پیدا کند. در واقع هدف از کمک به فرزندتان برای رشد گفتار او این است که او بتواند واژههای اصلی را که برای رفع نیازهای خود به آنها احتاج داردف یاد بگیرد.
4. مهارتهای حرکتی و جسمی خوب
رشد جسمی در اوایل کودکی زمینه مهارتهای مهم زندگی او مانند نوشتن و مراقبت از خودش را فراهم میکند. توانایی جسمی شامل کوچکترین حرکات مانند تکان دادن انگشتان تا حرکات اساسیتر مانند دویدن میشود که برای هر کودکی متفاوت است.
یکی از بهترین راهها برای افزایش مهارتهای حرکتی در کودک بازیهای تحرکی با اوست. شما به عنوان پدر و مادر این عزیزان، باید هر روز وقتی را برای بازی با دلبندتان تعیین کرده و به بهتر شدن مهارتهای حرکتی او کمک کنید.
5. رشد جنسی کودک
رشد جنسی کودک یکی دیگر از مراحل رشد اوست. شاید به نظر عجیب بیاید که با فرزند خود درباره چنین مسائلی صحبت کنید. اما یک انسان از بدو تولد دارای اندامهای جنسیست و نمیتوان گفت تا وقتی به رشد عقلی نرسیده نمیتوان با او درباره این مسائل صحبت کرد. کودکان در سنین 2 به بالا، کنجکاو هستند و دوست دارند همهچیز را امتحان کنند. در این سنین ممکن است به اندامهای جنسی خود دست بزنند تا از این طریق با آن آشنا شوند. چه بهتر که شما پدر و مادر عزیز به عنوان افراد امن فرزندتان این مسائل را برای او در سنین پایین توضیح دهید و کنجکاوی آنها را از این طریق ارضا کنید.
مراحل رشد کودک، همگی از اهمیت یکسانی برخوردار هستند و مانند ستونهای یک خانه میمانند. اگر یکی از ستونها نسبت به دیگران سستتر باشد، خانه در جای خود نمیماند. پس بهترین کار این است که به تمام مراحل رشد کودک خود توجه کنید و به او برای طی کردن این مرحله مهم از زندگیاش کمک کنید.