رشد کودکان، امری طبیعیست که در شرایط مختلف و در هر صورتی اتفاق میفتد. کودکان تا سنی مشخص رشد جسمی خود را ادامه میدهند. اما این به آن معنا نیست که رشد آنها بعد از آن متوقف میشود. بلکه تنها کندتر میشود.
تکامل و رشد کودکان چگونه تعریف می شوند؟
اگرچه از اصطلاحات تکامل و رشد کودکان به عنوان کلمات مترادف استفاده می شوند، اما از نظر زیستشناختی معانی مختلفی دارند. رشد به تغییرات فیزیکی مانند قد، وزن و غیره اشاره دارد، در حالی که تکامل به تغییرات کیفی رشد به صورت منظم و معنیدار اشاره دارد که منجر به بلوغ کودک می شود. رشد و تکامل به یکدیگر کمک میکنند، از هم جدا نیستند و همزمان اتفاق میافتند. به عنوان مثال، بیشتر نوزادان تا 8 ماهگی، میتوانند حدود 8 تا 10 کیلوگرم وزن داشته باشند و همچنین میتوانند در جای خود بنشینند.
اما در این میان عواملی وجود دارد که بر سرعت و کیفیت رشد کودکان شما موثر است. ما در این مقاله میخواهیم عوامل موثر بر رشد کودکان را بررسی کنیم تا بتوانیم با بهبود این شرایط، به رشد کودکان خود کمک کنیم. با ما همراه باشید.
8 عاملی که بر رشد و تکامل کودک تأثیر میگذارند!
طبیعت و تربیت هر دو به تکامل و رشد کودکان کمک میکنند. اگرچه چیزی که توسط طبیعت انسان در کودک شما به وجود میآید ثابت است، پرورش و تربیت تمایل به ایجاد یک تغییر بزرگ دارد. در اینجا چند فاکتور موثر بر رشد و تکامل کودکان وجود دارد.
1. وراثت
وراثت عبارت است از انتقال خصوصیات جسمی از والدین به فرزندان از طریق ژنهای آنها. این امر بر تمام جنبههای ظاهری مانند قد، وزن، ساختار بدن، رنگ چشم، بافت مو و حتی هوش و استعدادها تأثیر میگذارد. بیماریها و شرایطی مانند بیماریهای قلبی، دیابت، چاقی و غیره نیز میتوانند از طریق ژنها به فرزند منتقل شوند و در نتیجه بر رشد و تکامل کودک تأثیر منفی بگذارند. با این وجود، عوامل محیطی و پرورش میتوانند نمود این زنهای منفی را کمتر از حالت عادی کنند.
2. محیط زیست
محیطی که کودک در آن زندگی میکند، نقشی اساسی در رشد او دارد. به راحتی می توان فهمید که کودکی که در شرایط محیطی بهتری قرار داشته، بهتر از کودکی عمل میکند که در شرایط مناسبی قرار نداشته است. یک مدرسه خوب و یک خانواده دوستداشتنی، در کودکان مهارتهای اجتماعی و بینفردی قوی ایجاد میکند، که به آنها این امکان را میدهد در زمینههای دیگر مانند دانشگاه و محل کار نیز عملکرد بهتری داشته باشند. البته این موضوع در مورد کودکانی که در محیطهای استرسزا رشد میکنند متفاوت خواهد بود.
3. جنسیت
جنسیت کودک یکی دیگر از عوامل اصلی موثر در رشد و تکامل جسمی کودک است. دختران و پسران به طرق مختلف به خصوص در سنین بلوغ رشد میکنند. پسران معمولاً از دختران قد بلندتر و از نظر جسمی قویترند. با این حال، دختران در دوران نوجوانی سریعتر بالغ میشوند، در حالی که پسران مدت زمان بیشتری برای بالغ شدن نیاز دارند. ساختار بدنی بدن آنها نیز تفاوتهایی دارد که باعث میشود پسران از نظر جسمی قویتر و بزرگتر بوده و برای فعالیتهایی که به قدرت جسمی زیادی نیاز دارند، مناسب باشند.
4. ورزش و سلامتی
کلمه ورزش در اینجا به معنای ورزش بدنی به عنوان یک رشتهی خاص نیست. ورزش به زمان بازی و فعالیتهای ورزشی عادی اشاره دارد که به بدن کمک میکند تا قدرت عضلانی خود را افزایش دهد. ورزش مناسب به کودکان کمک میکند تا رشد خوبی داشته باشند. همچنین با تقویت سیستم ایمنی بدن، آنها را سالم نگه میدارد، خصوصاً اگر بیرون از خانه بازی کنند.
5. هورمونها
هورمونها به سیستم غدد درونریز تعلق دارند و عملکردهای مختلف بدن ما را تحت تأثیر قرار میدهند. همچنین توسط غدد مختلفی تولید میشوند که در قسمتهای خاصی از بدن قرار دارند و هورمونهایی را کنترل میکنند که آن هورمونها عملکردهای بدن را کنترل میکنند. عملکرد به موقع آنها برای رشد و تکامل طبیعی جسمی در کودکان بسیار مهم است. عدم تعادل در عملکرد غدد ترشحکننده هورمون، میتواند منجر به نقص رشد، چاقی، مشکلات رفتاری و سایر بیماریها شود. در دوران بلوغ، غدد جنسی هورمونهای جنسی تولید میکنند که رشد اندامهای جنسی و ظهور خصوصیات جنسی ثانویه را در پسران و دختران کنترل میکند.
6. تغذیه
تغذیه یک عامل حیاتی در رشد کودکان است زیرا هر آنچه بدن برای ساخت و ترمیم خود نیاز دارد از طریق غذایی تامین میشود که ما به بدن خود میرسانیم. سوتغذیه میتواند باعث کمبودهایی در بدن انسان شود که بر تکامل و رشد کودکان تأثیر منفی میگذارد. از طرف دیگر، پرخوری در طولانی مدت منجر به چاقی و مشکلات سلامتی مانند دیابت و بیماریهای قلبی میشود. یک رژیم متعادل و غنی از ویتامینها، مواد معدنی، پروتئینها، کربوهیدراتها و چربیها برای رشد مغز و بدن کودک شما ضروری است.
7. تأثیر خانوادگی
خانوادهها بیشترین تأثیر را در پرورش کودک و تعیین روشهای رشد روانشناختی و اجتماعی آنها دارند. مثبتترین رشد زمانی برای کودک اتفاق میفتد که خانوادهها از طریق فعالیتهایی مانند خواندن کتاب برای کودک، بازی با آنها و گفتگوهای عمیق و معنادار، برای رشد کودک وقت، انرژی و عشق بگذارند. خانوادههایی که از کودکان سواستفاده میکنند یا از آنها غفلت میکنند، بر رشد آنها تأثیر منفی میگذارد. این کودکان ممکن است در نهایت به افرادی تبدیل شوند که مهارتهای اجتماعی ضعیفی دارند و در بزرگسالی در ارتباط با افراد دیگر مشکل دارند. به همین دلیل والدین باید روش فرزندپروری مناسبی برای دلبندان خود برگزینند.
8. تأثیرات جغرافیایی
محل زندگی شما نیز تأثیر زیادی در شکلگیری و رشد کودکان دارد. مدارسی که در آن تحصیل میکنند، محلهای که در آن زندگی میکنند، فرصتهای ارائه شده توسط جامعه همسالان آنها، برخی از عوامل اجتماعی موثر بر رشد کودکان است.
اگرچه طبیعت کمک زیادی به تکامل و رشد کودکان میکند، تاثیر پرورش بسیار بیشتر از طبیعت کودکان است. همانطور که قبلا ذکر شد، برخی از این عوامل قابل کنترل نیستند و شما مجبورید با آنچه دارید سر کرده و خود را تطابق دهید. اما موارد خاصی وجود دارد که میتوانید در آنها شرایط بهتری برای دلبندان خود فراهم کنید. به عنوان مثال این که کودک شما هر روز به اندازه کافی استراحت میکند؟ اهمیت این موضوع به این دلیل است که رشد او تا حد زیادی به میزان خواب و استراحت او بستگی دارد. شما با آگاهی از عوامل موثر بر رشد کودکان، میتوانید شرایط رفاهی بهتری را برای آنها فراهم کنید. از همراهی شما متشکریم.